Kurtuluş Savaşı Döneminde İstanbul Kabineleri ve İngiliz İstihbarat Servisi

Makale Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Salahi R. SONYEL

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2001

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXV

Sayı:

243

Sayfa Aralığı:

661-708

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://dergipark.org.tr/tr/pub/ttkbelleten/issue/60003/867176

Operatör:

Emrullah Arslan

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Mondros Bırakışması’nın 30 Ekim 1918’de imzalanmasından hemen sonra, özellikle İngiltere, Fransa ve İtalya’dan oluşan Bağlaşık Devletler, Bırakışma koşullarını bozarak, başta Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul olmak üzere, Anadolu’nun çeşitli yerlerini işgal etmeye başlıyorlardı. İşgalci Devletlerden özellikle İngiltere, meş’um İstihbarat Servisi (Intelligence Service)’ni harekete geçirerek, yalnız İstanbul’da değil, tüm Anadolu’da çeşitli eylemlere girişiyordu.

İngiliz İstihbarat Servisi, özellikle İstanbul’da Padişah ve yönetiminin yakınlarına dek sokulan ajanları aracılığıyla sağladığı en gizli devlet sırlarını ele geçirerek ivedilikle İngiliz yönetimine duyuruyordu. Bunları yaparken, her tür ajanlardan, örneğin, özellikle iyi Türkçe bilen Rum, Ermeni ve öteki gayri-Müslimlerden, rejim muhaliflerinden, Padişah ve İngiliz yanlılarından, çıkar düşkünlerinden, boşboğazlık yapan şarlatan politikacı ve işgüderlerden, dikkatsizce davranarak ağızlarından söz kaçıran işgüderlerden, basın mensuplarından, Anadolu’da geziye çıkan gezginlerden, misyoner ve papazlardan, dahası, çevrede dolaşan ve bazen gerçek olabilen kimi söylentilerden yararlanıyordu.

“Kurtuluş Savaşı Döneminde İstanbul Kabineleri ve İngiliz İstihbarat Servisi” adlı yapıtımda, son otuz yıldan beri İngiliz Devlet Arşivi (Public Record Office)’nde yapmakta olduğum geniş kapsamlı araştırmalar sırasında, Osmanlı Kabineleri, Padişah ve politikacılarla ilgili, İngiliz İstihbarat Servisi’nin ele geçirdiğim en ilginç raporlarının içeriğini, bazen tam metin olarak, bazen de özetle açıklamaya çalışacağım. O günlerde oldukça gizli sayılan bu belgeler, İngiltere’nin siyasasını çizen ve uygulayan politikacı ve yetkililerce dikkatle izleniyor; Osmanlı Devleti’ne Kemalist Türkiye’ye ve Îslam ülkelerine karşı ne denli bir yöntem izleneceği ona göre ayarlanıyordu.

Bu belgeler bugünkü kuşaklarca ibretle izlenebilirler.

İngiliz İstihbarat Servisi, özellikle İstanbul’da Padişah ve yönetiminin yakınlarına dek sokulan ajanları aracılığıyla sağladığı en gizli devlet sırlarını ele geçirerek  ivedilikle İngiliz yönetimine duyuruyordu. Bunları yaparken, her tür ajanlardan, örneğin, özellikle iyi Türkçe bilen Rum, Ermeni ve öteki gayri-Müslimlerden, rejim muhaliflerinden, Padişah ve İngiliz yanlılarından, çıkar düşkünlerinden, boşboğazlık yapan şarlatan politikacı ve işgüderlerden, dikkatsizce davranarak ağızlarından söz kaçıran işgüderlerden, basın mensuplarından, Anadolu’da geziye çıkan gezginlerden, misyoner ve papazlardan, dahası, çevrede dolaşan ve bazen gerçek olabilen kimi söylentilerden yararlanıyordu.

“Kurtuluş Savaşı Döneminde İstanbul Kabineleri ve İngiliz İstihbarat Servisi” adlı yapıtımda, son otuz yıldan beri İngiliz Devlet Arşivi (Public Record Office)’nde yapmakta olduğum geniş kapsamlı araştırmalar sırasında, Osmanlı Kabineleri, Padişah ve politikacılarla ilgili, İngiliz İstihbarat Servisi’nin ele geçirdiğim en ilginç raporlarının içeriğini, bazen tam metin olarak, bazen de özetle açıklamaya çalışacağım. O günlerde oldukça gizli sayılan bu belgeler, İngiltere’nin siyasasını çizen ve uygulayan politikacı ve yetkililerce dikkatle izleniyor; Osmanlı Devleti’ne Kemalist Türkiye’ye ve Îslam ülkelerine karşı ne denli bir yöntem izleneceği ona göre ayarlanıyordu.

Bu belgeler bugünkü kuşaklarca ibretle izlenebilirler.