İlk Osmanlı Tarihçilerinde Süreklilik Niteliği Taşıyan Öğeler

Makale Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Zeki ARIKAN

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2001

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXV

Sayı:

243

Sayfa Aralığı:

591-606

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://https://belleten.gov.tr/tam-metin-pdf/2608/tur

Operatör:

Emrullah Arslan

Güncelleyen:

Hayri Kaan Köksal

Özet:

İlk Osmanlı tarihçilerinin, beyliğin bağımsızlığından ancak yüzyıl sonra ortaya çıktığı bilinmektedir. Şimdiye kadar bilinen en eski Osmanlı tarihi, Ahmedi’nin Dasitan-ı Tevarih-i Müluk-i Âli Osman başlıklı eseridir. Osmanlı tarihçiliğinin temel kaynaklarından olduğu savunulan saray takvimlerinden ise ancak birkaç kopya günümüze ulaşmıştır. XV. yüzyılın ikinci yarısında Oruç Bey, Aşıkpaşazade ve Neşri ile Osmanlı tarih yazıcılığı olgun bir düzeye ulaşmıştır. Acaba bu ilk Osmanlı tarihçileri hangi kaynakları kullanmışlardır? Bu, yanıtlanması güç bir sorudur. Aşıkpaşazade Yahşi Fakih Menakıbnamesî ’ni kullandığını açıkça belirtmektedir. Bunun yanında söz konusu tarihçilerin bugün ulaşılamayan ya da elde olmayan yazılı kaynaklar kullandıklarına şüphe yoktur. Bunun yanında sözlü kaynakların ve kişisel gözlemlerin de temel kaynaklar arasında yer aldığını belirtmek gerekir.

Üzerinde durulması gereken bir nokta da şudur: İlk Osmanlı tarihçilerinin, uzun bir geçmişin izlerini taşıyan kalıntılar, eserler ve yapılardan söz ederken, bunların kendi yaşadıkları dönemdeki durumunu belirtmeleri dikkati çekmektedir. Sözgelimi Orhan Gazi dönemindeki bir yapının XV. yüzyılda ne durumda olduğunun dile getirilmesi, üzerinde durulması gereken bir konudur. Bir yer adının nasıl ortaya çıktığı ve bu adın tarihçinin yaşadığı zamanda da sürekliliğini koruduğu yolundaki ayrıntılar bu eserlerde önemli bir yer tutmaktadır. Asıl metnimizde bunlarla ilgili epeyce örnek verilmiştir.

Son yıllarda Prof. Halil İnalcık, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu yörede bir takım sözlü tarih çalışmaları yapmış, yerli halkla konuşmuş ve bunların verdiği bilgilerle, sözgelimi, Aşıkpaşazade’nin dile getirdikleri arasında büyük bir uyumun varolduğunu saptamıştır. Bütün bu ayrıntılar, ilk Osmanlı kroniklerinin, geç bir dönemde kaleme alınmış olmalarına rağmen, tutarlı bir içerik taşıdıklarını ortaya koymaktadır.

Üzerinde durulması gereken bir nokta da şudur: İlk Osmanlı tarihçilerinin, uzun bir geçmişin izlerini taşıyan kalıntılar, eserler ve yapılardan söz ederken, bunların kendi yaşadıkları dönemdeki durumunu belirtmeleri dikkati çekmektedir. Sözgelimi Orhan Gazi dönemindeki bir yapının XV. yüzyılda ne durumda olduğunun dile getirilmesi, üzerinde durulması gereken bir konudur. Bir yer adının nasıl ortaya çıktığı ve bu adın tarihçinin yaşadığı zamanda da sürekliliğini koruduğu yolundaki ayrıntılar bu eserlerde önemli bir yer tutmaktadır. Asıl metnimizde bunlarla ilgili epeyce örnek verilmiştir.

Son yıllarda Prof. Halil İnalcık, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu yörede bir takım sözlü tarih çalışmaları yapmış, yerli halkla konuşmuş ve bunların verdiği bilgilerle, sözgelimi, Aşıkpaşazade’nin dile getirdikleri arasında büyük bir uyumun varolduğunu saptamıştır. Bütün bu ayrıntılar, ilk Osmanlı kroniklerinin, geç bir dönemde kaleme alınmış olmalarına rağmen, tutarlı bir içerik taşıdıklarını ortaya koymaktadır.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Halil İNALCIK

“Osmanlılar'da Raiyyet Rüsûmu”

Belleten.

Makale Türkçe Osmanlı

Bu Makale

803 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

“Osmanlı İmparatorluğu'nda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler”

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe

Bu Makale

332 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

“Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler”

Vakıflar Dergisi.

Makale Türkçe Yakın Çağ Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

263 kez

görüntülendi.

Franz Babinger

Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri

Ankara, 1982, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

166 kez

görüntülendi.

Tanzimat I

İstanbul, 1940, Maarif Vekaleti Neşriyatı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

88 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

XV-XVI. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Zirâi Ekonominin Hukukî ve Malî Esasları: Kanunlar I

İstanbul, 1943, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Kitap Türkçe 15. yy Tarih Osmanlı 16. yy Anadolu

Bu Kitap

72 kez

görüntülendi.

V. L. MENAGE

“Osmanlı Tarihçiliğinin Başlangıcı”

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

100 kez

görüntülendi.

Tunca KORTANTAMER

“Yeni Bilgilerin Işığı Altında Ahmedi'nin Hayatı”

Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe Biyografi - Otobiyografi

Bu Makale

45 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“The Rise of Ottoman Historiography”

Historians of the Middle East.

Makale İngilizce Tarih

Bu Makale

37 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Adaletnameler”

Belgeler.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

51 kez

görüntülendi.

Aşıkpaşazade

Aşıkpaşazade Tarihi

İstanbul, 2013, Bilge Kültür Sanat.

Kitap Osmanlıca Sosyal Bilimler Orta Çağ Tarih Siyaset Sosyoloji Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

37 kez

görüntülendi.

Agâh Sırrı LEVEND

Gazavâtnâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in Gazavâtnâmesi

Ankara, 1956, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

35 kez

görüntülendi.

V. L. MENAGE

“Sultan II. Murad'ın Yıllıkları”

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

29 kez

görüntülendi.

Ekrem Hakkı Ayverdi

Fatih Devri Sonlarında İstanbul Mahalleleri, Şehrin İskânı ve Nüfusu

Ankara, 1958, Vakıflar Umum Müdürlüğü.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

21 kez

görüntülendi.

Mükrimin Halil YİNANÇ

Düsturname-i Enveri-Medhal

İstanbul, 1930, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

25 kez

görüntülendi.

Aydoğan DEMİR

“Osmanlı Devletinde Naiplik”

Tarih ve Toplum.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

14 kez

görüntülendi.

Mehmed Neşrî

Kitab-ı Cihannüma Neşri Tarihi

Ankara, 1949-1957, T.T.K..

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

14 kez

görüntülendi.

Şerafettin TURAN

“Peçevi”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Hasan Nejat GÖYÜNÇ

“Tarihçiliğimizin Dünü ve Bugünü”

Felsefe Kurumu Seminerleri.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Mükrimin Halil YİNANÇ , Enveri

Düsturname-i Enveri

İstanbul, 1928, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Faik Reşit UNAT

“Neşrî Tarihi Üzerinde Yapılan Çalışmalara Toplu Bir Bakış”

Belleten.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

52 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK , Mevlüt OĞUZ

Gazavat-ı Sultan Murad bin Mehemmed Han

Ankara, 1978, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Himmet AKIN

Aydınoğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma

Ankara, 1968, .

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

11 kez

görüntülendi.

M. Tayyib Gökbilgin

XV. ve XVI. Asırlarda Edirne ve Paşa Livası: Vakıflar-Mülkler-Mukataalar

İstanbul, 1952, Üçler Basımevi.

Kitap Türkçe 15. yy Tarih Osmanlı 16. yy

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“How to Read Ashik Pashazade’s History”

Essays in Ottoman History.

Makale İngilizce Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Peçevi İbrahim Efendi

Tarih-i Peçevi - II

İstanbul, 1283/1866, Matbaa-i Âmire.

Kitap Osmanlıca Tarih Osmanlı

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

İbn-i Kemal

Tevarih-i Al-i Osman

Ankara, 1983, T.T.K..

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Evliya Çelebi b. Derviş Muhammed Zıllî

Seyahatname

İstanbul, 1314, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Joseph von Hammer-Purgstall

Büyük Osmanlı Tarihi 14. Cilt

İstanbul, , Üçdal Neşriyat.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Semavi Eyice

Ankara’nın Eski Bir Resmi

Ankara, 1972, T.T.K..

Kitap Türkçe Coğrafya Tarih Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mehmet Fuad KÖPRÜLÜ

“Aşıkpaşazade”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Fernand BRAUDEL

Ecrits sur l’histoire, Flammarion

Paris, 1969, .

Kitap Fransızca Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

V. L. MENAGE

Neshri's History of the Ottomans

London, 1964, University Press.

Kitap İngilizce Tarih Osmanlı

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

Faruk Sümer

Oğuzlar (Türkmenler)

Ankara, 1967, Üniversite Matbaası.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Bursalı Mehmed Tahir

Osmanlı Müellifleri

İstanbul, 1333-1342, .

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Aşıkpaşazade

Tevarih-i Al-i Osman

İstanbul, 1949, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Hüseyin Nihal ATSIZ

Osmanlı Tarihleri

İstanbul, 1949, Türkiye Yayınevi.

Kitap Türkçe 14. yy Kaynak Yayını İslam Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

İbn-i Kemal

Tevarih-i Al-i Osman

Ankara, 1970, T.T.K..

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Friedrich GİESE

Die Altosmanische Cronik des Aşıkpaşazade

Leipzig, 1929, .

Kitap Almanca Tarih Osmanlı

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Faik Reşit UNAT

“Müverrih Mehmet Neşri'nin Eseri ve Hayatı Hakkında”

Belleten.

Makale Türkçe

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Salih ÖZBARAN

Tarih, Tarihçi ve Toplum

Istanbul, 1997, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Ders Kitabı - Yardımcı Ders Kitabı

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Irène Beldiceanu-Steinherr , Nicoară Beldiceanu

“Considération sur la chronologie des sources ottomanes et ses pièges”

Studies in Ottoman history in honour of Professor V. L. Menage.

Makale Fransızca Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Marc BLOCH

Apologie pour l’histoire ou métier d’histoiren

Paris, 1974, .

Kitap Fransızca Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Nihat Sami BANARLI

XIV.üncü Asır Anadolu Şairlerinden Ahmedi’nin Osmanlı Tarihi

İstanbul, 1939, .

Kitap Türkçe Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Franz TAESCHNER

Cihannuma, Die ALtosmanische Chronik des Mevlana Mehemed Neschri, Nach vorarbeiten von Theodor Menzel

Leipzig, 1955, .

Kitap Almanca Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Franz TAESCHNER

Cihannuma, Die ALtosmanische Chronik des Mevlana Mehemed Neschri, Nach vorarbeiten von Theodor Menzel

Leipzig, 1951, .

Kitap Almanca Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Irène Beldiceanu-Steinherr

“Un legs pienx du chroniqueur Uruj”

Bulletin of the School of Oriental and African Studies.

Makale Fransızca Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...