Selçukluların Yıkılışından Sonra Irak ve Azerbaycan'ın Durumu

Makale Türkçe 12. yy× Orta Doğu×

Künye:

Yazarlar:

Hüseyin KAYHAN

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2007

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXI

Sayı:

262

Sayfa Aralığı:

890-907

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://dergipark.org.tr/tr/pub/ttkbelleten/issue/54276/736820

Operatör:

Mehmet Şahin

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Iraq and Azerbaijan after the Collapse of the Scljukids (pp. 891-907)
After the destruction of Iraq Seljukid state by Harezmşah Tekiş in 1194, its former territories (Irak-ı Acem) were first occupied by the Harezmşahs and then by the Abbasid armies. Apart from these two powers, the Azerbaijan Atabegs, who had maintained control over the Iraqi Seljuks for about five decades, intervened and attempted to prevent their occupation. Irak-ı Acem thus became a battleground among these powers and its cities were plundered, destroyed during the power struggles. As the historians of the period clearly attest, the inhabitants of the ruined Irak-ı Acem longed for die secure Seljukid rule.

1194 yılında Harezmşah Tekiş tarafından ortadan kaldırılması ile birlikte Irak Selçukluları Devletinin hâkimiyet alanı Irak-ı Acem Harezmşah Devletinin orduları tarafından süratle işgal edilmişti. Bunu takiben, bölgede uzun süredir hâkimiyet kurmak isteyen Halife Nasır yönetimindeki Abbasi Halifeliği orduları da işgale başlamışlardı. Bu güçlerin dışında, yaklaşık yarım yüzyıldır Irak Selçuklularını kontrol altında tutarak bölgenin gerçek yöneticileri olan Azerbaycan atabeyleri de burada hâkimiyet kurmak için diğer güçlerle mücadele etmeğe başlamışlardı, işte bu istilacı güçlerin elinde geniş bir savaş alanı olan Irak-ı Acem şehirleri tamamen harap olmuş, yağmalanmış, yakılıp, yıkılmıştı. Bölgenin halkı Selçuklular zamanındaki o mutlu dönemi hep aramış ve bu durum devrin tarihçilerinin eserlerine de yansımıştı.

1194 yılında Harezmşah Tekiş tarafından ortadan kaldırılması ile birlikte Irak Selçukluları Devletinin hâkimiyet alanı Irak-ı Acem Harezmşah Devletinin orduları tarafından süratle işgal edilmişti. Bunu takiben, bölgede uzun süredir hâkimiyet kurmak isteyen Halife Nasır yönetimindeki Abbasi Halifeliği orduları da işgale başlamışlardı. Bu güçlerin dışında, yaklaşık yarım yüzyıldır Irak Selçuklularını kontrol altında tutarak bölgenin gerçek yöneticileri olan Azerbaycan atabeyleri de burada hâkimiyet kurmak için diğer güçlerle mücadele etmeğe başlamışlardı, işte bu istilacı güçlerin elinde geniş bir savaş alanı olan Irak-ı Acem şehirleri tamamen harap olmuş, yağmalanmış, yakılıp, yıkılmıştı. Bölgenin halkı Selçuklular zamanındaki o mutlu dönemi hep aramış ve bu durum devrin tarihçilerinin eserlerine de yansımıştı.