Macarca Mektuplarıyla Budin Beylerbeyi Sokullu Mustafa Paşa (1566-1578)

Makale Türkçe Sosyal Bilimler×

Künye:

Yazarlar:

Yasemin ALTAYLI

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2009

Yayınlandığı Eser:

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

157-171

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1518/16723.pdf

Operatör:

Fatma Altan

Güncelleyen:

Fatma Altan

Özet:

Temeşvar (Temesvár), Fülek, Kilis, Segedin (Szeged) ve Bosna beyliklerinin
ardından 1566 Zigetvar (Szigetvár) seferi sırasında Arslan Paşa’nın (1565-1566)
idamından sonra onun yerine Budin beylerbeyi tayin edilen Sokullu Mustafa Paşa,Budin’e atanan 12. beylerbeyi olup 12 yıllık görev süresiyle Budin’de en uzun süre görev yapan beylerbeyi idi. Görevi sırasında Budin’in ekonomik olarak
kalkınmasına, özellikle tacir ve bezirganların yabancı dahi olsalar korunmalarına
ve Budin halkının her türlü tehdit ve tehlikeden uzak kalmasına çalışmış,
Macaristan’da çeşitli imar hareketlerinde bulunmuştur. İstanbul-Viyana arasındaki
barışın bozulmamasına da gayret gösteren Mustafa Paşa, zaman zaman, Viyana
tarafından İstanbul’a gönderilen hediye ve vergilerin gecikmesi, sınırlardaki
huzursuzlular, çapul ve yağma gibi nedenlerle oldukça güç durumda kalmış, ancak iyi bir idareci ve siyasetçi olması nedeniyle bu meselelerin üstesinden gelmeyi başarmıştı. Ancak Mustafa Paşa’nın bu başarısı 1578’de Budin’de çıkan yangın ve
neticesinde şehrin harap olmasıyla yok oldu. Bu olay bahane edilerek, İstanbul’da uzun süredir Mustafa Paşa’nın aleyhine yapılan çalışmalar, sadrazam Sokullu Mehmed Paşa’nın da etkisiz kalmasıyla sonuç verdi ve Budin’in Büyük Mustafa’sı 30 Eylül 1578’de İstanbul’dan gönderilen cellatlar tarafından idam edildi. Mustafa Paşa, 1566-1578 yılları arasındaki beylerbeyliği döneminde
Viyana’ya ve Macarlara çok sayıda Macarca mektup göndermiştir. Paşa’nın katip
ve tercümanları aracılığıyla kaleme aldığı bu mektuplar, onun Budin’deki yaşamını, vazifesinde karşılaştığı güçlükleri ve kendisinin nasıl bir beylerbeyi olduğunu objektif bir şekilde görmemizi sağlamaktadır. Çalışmamızda Budin beylerbeyi Sokullu Mustafa Paşa’yı kendisinin yazdırdığı bu Macarca mektuplardan da yararlanarak tanıma, Paşa’nın yaptıklarını kendi ağzından öğrenme ve konuyu objektif olarak değerlendirme imkanı bulmuş oluyoruz.