Tanzimat Devri'nde Kıbrıs'ta Azat Edilmiş Kölelerin Hukuki ve Sosyo Ekonomik Durumları (1839-1876)

Makale Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Celâl ERDÖNMEZ

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2014

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXVIII

Sayı:

282

Sayfa Aralığı:

699-756

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://drive.google.com/file/d/0B7liBn5XLsAfSG5rN2Y2eDlQR1k/edit?pli=1

Operatör:

Özlem Dik

Güncelleyen:

Zeynep Pakize Semiz

Özet:

Tanzimat devrinde de Kıbrıs’ta siyah köleler teorik olarak toplumun en alt katmanında bulunuyorlardı. Herkesin din, mezhep ve etnik fark gözetilmeksizin eşit sayılacağı ilan edilmişti; fakat onlar yine köle idiler. Toplum hayatının zaruri pratikleri teorik tasnifi görünmez kılacak düzeyde insani ve medeniydi. Köleler ile hür şahıslar arasındaki medeni ilişkiler, köle sıfatının sınırlarının ötesinde; eşitlik çerçevesinde kuruldu. Bazı köleler önceden azat edilmişlerdi. Bu kişiler toplumsal hayata iktisadi, medeni ve hukukî anlamda katıldılar. Hür insanlar tarafından kabul gördüler. Hukukî statüleri sebebiyle yadırganmadılar. Kölelerin azat edilmeleri geleneksel hosgörünün zaten içselleştirildiği Osmanlı-Kıbrıs toplumunda radikal değişiklikler doğurmadı. Köle azadı, kölelik statüsü açısından “kişisel hürriyete kavuşma” anlamına gelmekteyken Osmanlı köleleri açısından yalnızca sembolik bir hukukî süreçten ibaretti. Azatlı köleler evlendiler, menkul ve gayrimenkul mülkler edindiler, mal varlıklarını aile fertlerine miras bıraktılar, alacak-verecek ilişkileri oldu, mahkemelerde şahitlik ettiler, ticaret yaptılar; toplumsal kabul ve itibar gördüler. Bu çalışmanın amacı, 1839-1876 yılları arasında Kıbrıs’ta çeşitli sebeplerle azat edilmis kölelerin hür insan olarak, toplumsal hayata ne şekilde ve düzeyde dâhil olabildikleri ile Kıbrıs toplumunun bu şahısları nasıl ve ne düzeyde benimsediklerini tespit etmektir. Konu Kıbrıs Şer‘iyye Sicilleri’ne dayanarak ele alınacaktır.

Anahtar kelimeler: Kıbrıs, köle, câriye, köle azadı, şer‘iyye sicili, tereke defteri

---
Legal And Socio-Economic Status of Freed Slaves in Cyprus (1839-1876) (pp. 699-756)

Theoretically, black slaves lived at the lowest social stratum in Cyprus society during the Tanzimat reform period as well. It was declared that everybody would be counted as equal regardless of his or her religion, sect and ethnicity but they were still slaves. However, the essential practices of social life were so humane to make this theoretical categorization invisible. The social relationship between slaves and free people was beyond the limits of slavery; this relationship was established within the framework of equality. Some slaves had been emancipated beforehand. These slaves took place in social, economic and legal life. They were accepted by free people. They were not isolated because of their legal status. The emancipation of slaves did not bring radical changes in Ottoman-Cyprus people, where traditional tolerance had already been internalized. The emancipation was recorded as a symbolic legal process for Ottoman slaves who lived this historically although it meant to be personal freedom from point of view of the status of slavery. The emancipated slaves got married, possessed property and real estate, they left their inheritance to their family members, they owed debt and had account receivable, they acted as witnesses in courts and they traded; they were accepted socially and they had social esteem. The aim of this study is to determine how and to what degree the slaves, who were emancipated due to various reasons in Cyprus between 1839-1876, were involved in social live and adopted by the Cypriot community. This subject will be studied based on Cyprus Sheria records.

Anahtar kelimeler: Kıbrıs, köle, câriye, köle azadı, şer‘iyye sicili, tereke defteri

---
Legal And Socio-Economic Status of Freed Slaves in Cyprus (1839-1876) (pp. 699-756)

Theoretically, black slaves lived at the lowest social stratum in Cyprus society during the Tanzimat reform period as well. It was declared that everybody would be counted as equal regardless of his or her religion, sect and ethnicity but they were still slaves. However, the essential practices of social life were so humane to make this theoretical categorization invisible. The social relationship between slaves and free people was beyond the limits of slavery; this relationship was established within the framework of equality. Some slaves had been emancipated beforehand. These slaves took place in social, economic and legal life. They were accepted by free people. They were not isolated because of their legal status. The emancipation of slaves did not bring radical changes in Ottoman-Cyprus people, where traditional tolerance had already been internalized. The emancipation was recorded as a symbolic legal process for Ottoman slaves who lived this historically although it meant to be personal freedom from point of view of the status of slavery. The emancipated slaves got married, possessed property and real estate, they left their inheritance to their family members, they owed debt and had account receivable, they acted as witnesses in courts and they traded; they were accepted socially and they had social esteem. The aim of this study is to determine how and to what degree the slaves, who were emancipated due to various reasons in Cyprus between 1839-1876, were involved in social live and adopted by the Cypriot community. This subject will be studied based on Cyprus Sheria records.

Zeynep Pakize Semiz

“Geçmişten Günümüze Kıbrıs Kaynakçası”.

404 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

29 kez

görüntülendi.

Mustafa Naci Dokumacı

“Şer'iyye Sicilleri ve Kaçak Köleler”.

375 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

7 kez

görüntülendi.

Fatih Demircioğlu

“Osmanlı Devleti Denizcilik Tarihi Kaynakçası”.

367 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

1045 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Suraiya FAROQHI

“Krizler ve Değişim 1590-1699”

Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi.

Makale

Bu Makale

188 kez

görüntülendi.

Sevgi Gül AKYILMAZ

“Osmanlı Hukukunda Köleliğin Sona Ermesi İle İlgili Düzenlemeler ve Tanzimat Fermanı'nın İlanından Sonra Kölelik Müessesesi”

Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Hukuk

Bu Makale

98 kez

görüntülendi.

Donald Quataert , Bruce William MCGOWAN , Suraiya FAROQHI , Şevket PAMUK

Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, 1600- 1914

İstanbul, 2004, Eren Yayıncılık.

Kitap Türkçe Akdeniz Tarih Karadeniz Kuzey Afrika Kafkasya Balkan Anadolu Orta Doğu 20. yy İktisat 18. yy Osmanlı 19. yy 17. yy

Bu Kitap

77 kez

görüntülendi.

Gülnihal BOZKURT

“Eski Hukuk Sistemlerinde Kölelik”

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

56 kez

görüntülendi.

Hülya TAŞ

“Osmanlı Kadı Mahkemesindeki “Şühûdü'l-Hâl” Nasıl Değerlendirilebilir?”

Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Hukuk Osmanlı

Bu Makale

42 kez

görüntülendi.

Yusuf Hakan Erdem

Osmanlı’da Köleliğin Sonu 1800-1909

İstanbul, 2004, Kitap Yayınevi.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

40 kez

görüntülendi.

İzzet SAK

Şer'iyye Sicillerine Göre Sosyal ve Ekonomik Hayatta Köleler (17. ve 18. Yüzyıllar)

Konya, 1992, DOKTORA.

Tez Türkçe

Bu Tez

31 kez

görüntülendi.

Rahmi Deniz ÖZBAY

“Osmanlı İmparatorluğu’nda Köle Emeğinin İstihdamı ve Mükâtebe Yöntemi”

Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe 14. yy 15. yy 13. yy Tarih 20. yy 18. yy Osmanlı 19. yy 16. yy Anadolu 17. yy

Bu Makale

19 kez

görüntülendi.

Hasan SAMANİ

Tanzimat Devri'nde Kıbrıs (1839-1878)

Ankara, 2006, DOKTORA.

Tez Türkçe Akdeniz Tarih Osmanlı 19. yy

Bu Tez

16 kez

görüntülendi.

İsmail PARLATIR

“Osmanlı Sosyal Hayatından Köleliğin Kaldırılışı”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

22 kez

görüntülendi.

Recep DÜNDAR

Kıbrıs Beylerbeyliği (1570 -1670)

Malatya, 1998, DOKTORA.

Tez Türkçe Akdeniz Tarih Osmanlı 16. yy 17. yy

Bu Tez

18 kez

görüntülendi.

Mustafa AKKAYA

“XVII. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Üsküdar’da Köle Ticareti, Kölelerin Ticaretle Uğraşması”

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

13 kez

görüntülendi.

Haydar ÇORUH

II. Mahmut Döneminde Kıbrıs'ın idarî, iktisadî ve içtimaî Yapısı (1808-1839)

İstanbul, 2008, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih

Bu Tez

13 kez

görüntülendi.

Nuri ÇEVİKEL

Kıbrıs Eyâleti: Yönetim, Kilise, Ayan ve Halk (1750-1800)

Gazimagusa, 2000, Doğu Akdeniz Üniversitesi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 1/1300-1600

İstanbul, 2001, Eren Yayıncılık.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Ahmed Akgündüz

Mukayeseli İslam ve Osmanlı Hukuku Külliyatı

Diyarbakır, 1986, Hukuk Fakültesi Yay..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

70 kez

görüntülendi.

Gülnihal BOZKURT

“Köle Ticaretinin Sona Erdirilmesi Konusunda Osmanlı Devleti'nin Taraf Olduğu İki Devletlerarası Anlaşma”

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi.

Makale Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Ekrem Buğra Ekinci

Osmanlı Hukuku Adalet ve Mülk

İstanbul, 2008, .

Kitap Türkçe Tarih Hukuk

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Yücel DAĞLI

Tarih Çevirme Kılavuzu

Ankara, 1997, TTK.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

İsmail PARLATIR

Tanzimat Edebiyatında Kölelik

İstanbul, 1992, TTK.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ahmet Lütfi EFENDİ

Vak'anüvîs Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi

İstanbul, 1999, Tarih Vakfı-Yapı Kredi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Mustafa AKKAYA

XVII. yüzyılın ilk çeyreğinde Üsküdar

Ankara, 2010, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih

Bu Tez

4 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Bursa”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Suraiya FAROQHI

Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak

İstanbul, 2004, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.

Kitap Türkçe Yakın Çağ Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ronald C. JENNINGS

“Divorce in the Ottoman Sharia Court of Cyprus, 1580-1640”

Studia Islamica.

Makale İngilizce

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Ali Efdal ÖZKUL

Kıbrıs'ın Sosyo-Ekonomik Tarihi 1726- 1750

İstanbul, 2005, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe 18. yy Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Hayrettin KARAMAN

Mukayeseli İslâm Hukuku

İstanbul, 1977, İrfan Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih Orta Doğu İslam

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Celal ERDÖNMEZ

“Tanzimat Devrinde İngiltere Konsoloslarının Kıbrıs’taki Faaliyetleri (1839-1856)”

Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Ehud R. TOLEDANO

Osmanlı Köle Ticareti 1840-1890

İstanbul, 1994, Türkiye Ekonomik Ve Toplumsal Tarih Vakfı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ronald C. JENNINGS

“Black Slaves and free blacks in Ottoman Cyprus 1590-1640”

Journal of the Economic and Social History of the Orient.

Makale İngilizce

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Suraiya FAROQHI

Yeni Bir Hükümdar Aynası

İstanbul, 2011, Alfa Yayıncılık.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ronald C. JENNINGS

Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World(1571-1640)

New York, 1993, New York University Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ferit DEVELLİOĞLU

Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat

Ankara, 1998, Aydın Kitabevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Mehmet Akif AYDIN

Türk Hukuk Tarihi

İstanbul, 1996, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Sir George Francis HİLL

A History of Cyprus, vol. 4. The Ottoman Province, The British Colony

Cambridge, 1952, Cambridge University Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Güven DİNÇ

Osmanlı Yönetiminde Kıbrıs

Antalya, 2010, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih

Bu Tez

1 kez

görüntülendi.

Madeline Carol Zilfi

Women and Slavery in The Late Ottoman Empire

Cambridge, New York, Melbourne, 2010, Cambridge University Press.

Kitap İngilizce Tarih Sosyoloji Osmanlı

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Claude Delaval COBHAM

Excepta Cypria, Materials for a History of Cyprus

İngiltere, 1908, Cambridge.

Kitap İngilizce Akdeniz Tarih

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

M. Akif AYDIN

"Köle"

Ankara, 2002, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ömer Nasuhi BİLMEN

Hukuk-ı İslâmiyye ve Istıhalâtı Fıkhiyye Kamusu

İstanbul, 1988, Bilmen Basım Ve Yayınevi.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Michalis N. Michael , Eftihios Gavriel , Matthias Kappler

Ottoman Cyprus: A Collection of Studies on History and Culture

Wiesbaden, 2009, Otto Harrassowitz Verlag.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ehud R. TOLEDANO

“Late Ottoman Concepts of Slavery (1830s-1880s)”

Poetics Today.

Makale İngilizce Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Sevda Kalender

Şer'iyye Sicillerine Göre Ankara'da Kölelik Müessesesi (1724-1751)

Nevşehir, 2018, MASTER.

Tez Türkçe Coğrafya Sosyal Bilimler Tarih Sosyoloji Hukuk İktisat 18. yy Osmanlı Anadolu

Bu Tez

62 kez

görüntülendi.

Mustafa AKBEL

“Osmanlı Başkentinde Kölelerin Durumu ve Azatları: Galata Örneği (1718-1730)”

Tarih ve Gelecek Dergisi.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih Sosyoloji Hukuk İktisat 18. yy Osmanlı

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...