I. Dünya Savaşı Yaklaşırken Osmanlı-Fransız İlişkilerinde Yakınlaşma Girişimleri: Fransa-Türkiye Dostluk Cemiyeti ve Cemal Paşa’nın Paris Seyahati

Makale Türkçe Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Salih TUNÇ

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2009

Yayınlandığı Eser:

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

183-208

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1548/sayi1548.pdf

Operatör:

Fasih Dinç

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

XX. yüzyıl başlarında Fransa, Osmanlı İmparatorluğu üzerinde çok
büyük ve önemli menfaatler elde etmiş bir devlet haline gelmişti.
Fransızlar, çeşitli vesilelerle edindikleri imtiyazlar sayesinde, Osmanlı
İmparatorluğu’nun özellikle Asya vilayetlerinde hatırı sayılır bir güç
olmuşlardı. Fransızlar’ın bu konumlarını XIX. yüzyılın sonlarına kadar
diğer rakiplerine göre daha etkin bir şekilde sürdürdükleri bilinmektedir.
1908 Jön Türk Devrimi Osmanlı-Fransız ilişkilerinde önemli bir
dönüm noktası olmuştur. Jön Türk Devrimi’yle birlikte, Abdülhamit
Rejimi’nin etkisizleştirilmesi, kimi Jön Türkler’in Fransa’ya yakınlıkları,
Fransa adına olumlu gelişmeler olarak yorumlanmışsa da 1910
Borçlanma sorunu ilişkilere bir gölge düşürecektir. Borçlanma sorununun
yanı sıra cereyan eden diğer bazı siyasal gelişmeler Fransa’yı, Doğu’daki
çıkarlarını korumaya ve Alman nüfuzuna karşı bir dizi tedbirler almaya
sevk etmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkan Savaşları’ndan büyük bir
yenilgiyle çıkması, Fransa’yı, İmparatorluğun parçalanması ihtimali
üzerinde düşündürürken, Jön Türk liderlerini de bir takım siyasi ittifak
arayışlarına yöneltmiştir. Bir taraftan Osmanlı İmparatorluğu
topraklarında Büyük Güçler’in nüfuz rekabeti, diğer taraftan giderek artan
bloklaşma, İttihatçı yöneticileri endişelendirmekteydi. Bu durum karşısında
İttihat ve Terakki yöneticileri İngiltere ve Rusya nezdinde ittifak
arayışında bulunmuşlardır. İngiltere ve Rusya nezdinde yapılan ittifak
tekliflerinin olumsuz sonuçlanması üzerine, Osmanlı Devleti, Fransa ile
yakınlaşma ve bir ittifak yapmayı deneyecektir.