Divan-ı Hümayun Kapıcılar Kethüdalığı (XVI. ve XVII. yüzyıllar)

Tez Türkçe 15. yy× Tarih× 18. yy× Osmanlı× 16. yy× 17. yy×

Künye:

Yazarlar:

Furkan Saydık

Ekle

Danışmanlar:

Murat ULUSKAN

Ekle

Yayın Yılı:

2024

Yayın Yeri:

İstanbul

Seviye:

MASTER

Kurum:

Marmara Üniversitesi

Bölüm:

Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü/Türk Tarihi Anabilim Dalı/Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://katalog.marmara.edu.tr/yordam/?p=1&q=furkan+sayd%C4%B1k&alan=tum_txt

Operatör:

Furkan Saydık

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Giriş ve üç bölümden oluşan bu çalışmada Osmanlı saray teşkilatının önemli bir parçası olan Dîvân-ı Hümâyûn Kapıcılar Kethüdalığı incelenmiştir. Ortaya çıktığı dönemden itibaren Topkapı Sarayı’nın Bâbıhümâyun ve Bâbüsselam kapılarında görevli kapıcıların en büyük amiri olarak hizmet eden kapıcılar kethüdası, ilk kez detaylı bir araştırmaya konu olmuştur. Giriş kısmında, kapıcı ve kethüda kelimelerinin kökeninden bahsedildikten sonra Türk-İslam devletlerinde kapıcı ve kapıcılar kethüdasının muadili diyebileceğimiz görevliler üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde, 15. yüzyılla birlikte kaynaklarda görülmeye başlayan kapıcılar kethüdasının teşkilat yapılanmasındaki konumu, yetkileri ve yüzyıllar içerisindeki tarihî gelişimi izah edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, bu göreve gelenlerin hangi makamlardan seçildikleri, terfileri, görevde kalma süreleri ve ayrılma nedenleri üzerinde durulmuştur. Son olarak da kapıcılar kethüdasının gelir kaynakları, bu göreve vekâleten tayin edilenler, şehzade ve sadrazamın emri altındaki kapıcı kethüdaları hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, kapıcılar kethüdasının görevleri; padişah ile devlet erkânı arasında haberleşmeyi sağlama, başta sadrazamlık olmak üzere önemli memuriyetlere tayin edilenlere makam müjdeleme, üst düzey devlet görevlilerinin tutuklanma, hapis ve infazlarına nezaret etme, soruşturma faaliyetlerinde bulunma gibi görev alanları hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca, emri altındaki Bâbıhümâyun ve Bâbüsselam kapıcılarının nefer kaynakları, sayıları ve görevleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise Dîvân-ı hümâyun toplantıları başta olmak üzere sarayda yapılan bayram merasimleri, Cuma selamlığı, elçi kabulü ve cülus törenlerinde kapıcılar kethüdasının teşrifattaki yeri belirlenmeye çalışılmış, merasimler sırasında giydiği kıyafetler de tespit edilmiştir.

Giriş ve üç bölümden oluşan bu çalışmada Osmanlı saray teşkilatının önemli bir parçası  olan  Dîvân-ı  Hümâyûn  Kapıcılar  Kethüdalığı  incelenmiştir.  Ortaya çıktığı dönemden  itibaren  Topkapı  Sarayı’nın  Bâbıhümâyun   ve Bâbüsselam  kapılarında görevli  kapıcıların  en  büyük  amiri  olarak  hizmet  eden  kapıcılar  kethüdası, ilk  kez detaylı bir araştırmaya konu olmuştur. Giriş kısmında, kapıcı ve kethüda kelimelerinin kökeninden bahsedildikten sonra Türk-İslam devletlerinde kapıcı ve kapıcılar kethüdasının muadili diyebileceğimiz görevliler üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde, 15. yüzyılla  birlikte  kaynaklarda  görülmeye  başlayan kapıcılar kethüdasının teşkilat yapılanmasındaki konumu, yetkileri  ve  yüzyıllar içerisindeki tarihî gelişimi izah edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, bu göreve  gelenlerin hangi makamlardan seçildikleri, terfileri, görevde kalma süreleri ve ayrılma nedenleri üzerinde durulmuştur. Son olarak da kapıcılar kethüdasının gelir kaynakları, bu göreve vekâleten tayin edilenler, şehzade ve  sadrazamın emri  altındaki kapıcı kethüdaları hakkında  bilgi  verilmiştir. İkinci bölümde, kapıcılar  kethüdasının görevleri; padişah ile devlet erkânı arasında haberleşmeyi sağlama,  başta sadrazamlık olmak üzere önemli memuriyetlere tayin edilenlere makam  müjdeleme, üst düzey devlet görevlilerinin tutuklanma, hapis ve infazlarına nezaret  etme, soruşturma faaliyetlerinde bulunma gibi  görev  alanları hakkında bilgi  verilmiştir. Ayrıca, emri  altındaki Bâbıhümâyun  ve  Bâbüsselam kapıcılarının nefer kaynakları, sayıları ve görevleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise Dîvân-ı hümâyun toplantıları başta olmak üzere sarayda yapılan bayram  merasimleri, Cuma selamlığı, elçi kabulü ve  cülus  törenlerinde kapıcılar kethüdasının teşrifattaki yeri belirlenmeye çalışılmış, merasimler sırasında giydiği kıyafetler de tespit edilmiştir.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Bu eserin yaptığı atıf bulunmuyor.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...