Türk Kültüründe Şamanizmin İzleri

Tez Türkçe İlahiyat× Tarih× Folklor×

Künye:

Yazarlar:

Ülkü ERSÜREL

Ekle

Danışmanlar:

Ahmet TAŞAĞIL

Ekle

Yayın Yılı:

2009

Yayın Yeri:

İstanbul

Seviye:

MASTER

Kurum:

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

Bölüm:

Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı

İçerik Dosyası:

İndirmek için tıklayınız

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tuğba Mercan

Güncelleyen:

Büşra Durmaz

Özet:

Şamanizm, milattan önceki yıllardan bu zamana kadar Türklerin ve çevresinde bulunan toplulukların yaşadıkları bölgelerde uyguladıkları Şaman ya da Kam adı verilen din adamları aracılığıyla gerçekleştirilen bir inanç ve uygulamaların tamamıdır. Şaman ise, ruhlar, tanrılar ve insanlar arasında aracılık yapan din adamına verilen isimdir. Şamanizm kelimesi Tunguzcadaki Şaman İsminden gelmektedir Tunguz halkları bu sözcüğü büyücü, sihirbaz anlamında kullanmaktadır. Şaman sözcüğü Rusça aracılığıyla Orta Asya’ya ve Sibirya’ya yayılmıştır. Şamanlar, Kısaca insanlar ve tanrılar arasındaki ilişkileri düzenler, insanların kötü ruhlardan korunmasını, hastalıkların iyileştirilmesini sağlarlardı.

Şamanizm’in tanımı ile ilgili araştırmacıların farklı görüşleri var; bazı araştırmacılar, Şamanlığı bir din olarak kabul ederken bazıları ise din olarak kabul etmez. Onlara göre, ne Şamanlık ne de Kamlık asla bir dinin adı olmamıştır. Günümüzde Şamanlık, büyücü, sihirbaz ya da kâhin olarak adlandırılan büyüsel yeteneklere başvuran herkes için kullanılan bir kavram haline gelmiştir. Daha sonraları Müslüman, Budist ya da Hıristiyan olan Türk halklarında Şamanizm’in izlerine hala rastlanır. Bugün Altay ve Abakan Türkleri ile Yakutlar ancak resmen Hıristiyan oldukları halde, aslında koyu Şamanist’tirler. Ülkemizde de geçerli kimi halk gelenek ve inanışlarında da Şamanizm’in kalıntılarını görmek mümkündür. Şaman inanışına göre evren üç bölümden oluşmaktadır. Gök, Yeryüzü ve Yeraltıdır. Türklerin Gök tanrı inanışına göre, Ebedi ve her şeyin yaratıcısı olan Tanrı tektir. Herhangi bir şekle sokulamaz. Dolayısıyla putlar ve putların konduğu tapınaklar yoktur. Eski Türk inancına göre Tanrı bütün vasıfları ile manevi, büyük tek kudret halindedir. Güneş, ay, yıldızlar ateş ve yer sular yardımcı kutsallar durumundadır

İslam dinini kabul etmiş olan Türkler ve diğer kavimler eski dinlerinden kalan birçok inanç, gelenek ve ayinleri yeni dinlerine katmışlardır. Şamanizm geleneklerinin birçoğu İslam inancından gelmiş gibi, yüzyıllar boyunca sürüp gelmektedir. Bazı araştırmacılara göre, Anadolu da karşımıza çıkan Alevilik ve Bektaşilik ‘in kaynağı Eski Türk dini olan Şamanizm’dir.

Şamanizm’in tanımı ile ilgili araştırmacıların farklı görüşleri var; bazı araştırmacılar, Şamanlığı bir din olarak kabul ederken bazıları ise din olarak kabul etmez. Onlara göre, ne Şamanlık ne de Kamlık asla bir dinin adı olmamıştır. Günümüzde Şamanlık, büyücü, sihirbaz ya da kâhin olarak adlandırılan büyüsel yeteneklere başvuran herkes için kullanılan bir kavram haline gelmiştir. Daha sonraları Müslüman, Budist ya da Hıristiyan olan Türk halklarında Şamanizm’in izlerine hala rastlanır. Bugün Altay ve Abakan Türkleri ile Yakutlar ancak resmen Hıristiyan oldukları halde, aslında koyu Şamanist’tirler. Ülkemizde de geçerli kimi halk gelenek ve inanışlarında da Şamanizm’in kalıntılarını görmek mümkündür. Şaman inanışına göre evren üç bölümden oluşmaktadır. Gök, Yeryüzü ve Yeraltıdır. Türklerin Gök tanrı inanışına göre, Ebedi ve her şeyin yaratıcısı olan Tanrı tektir. Herhangi bir şekle sokulamaz. Dolayısıyla putlar ve putların konduğu tapınaklar yoktur. Eski Türk inancına göre Tanrı bütün vasıfları ile manevi, büyük tek kudret halindedir. Güneş, ay, yıldızlar ateş ve yer sular yardımcı kutsallar durumundadır

İslam dinini kabul etmiş olan Türkler ve diğer kavimler eski dinlerinden kalan birçok inanç, gelenek ve ayinleri yeni dinlerine katmışlardır. Şamanizm geleneklerinin birçoğu İslam inancından gelmiş gibi, yüzyıllar boyunca sürüp gelmektedir. Bazı araştırmacılara göre, Anadolu da karşımıza çıkan Alevilik ve Bektaşilik ‘in kaynağı Eski Türk dini olan Şamanizm’dir.

Canan Öztürk

“Türk Kültür Tarihi Araştırmaları Kaynakçası”.

360 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

2270 kez

görüntülendi.

Fırat Akdoğan

“İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Kaynakçası”.

320 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

5254 kez

görüntülendi.

Onur Yamaner

“Ahmet Taşağıl”.

309 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

65 kez

görüntülendi.

Tuğba Mercan

“Şamanizm Kaynakçası (Shamanism Bibliography)”.

284 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

16 kez

görüntülendi.

Tayfun Demirhan

“Türk Mitolojisi Kaynakçası”.

164 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

2570 kez

görüntülendi.

Gülşah Çoban

“Eski Türk Dini”.

113 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

13 kez

görüntülendi.

Gülşah Çoban

“Eski Türk Dini Kaynakçası”.

63 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

47 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Ahmet TAŞAĞIL

Gök-Türkler

Ankara, 2012, Türk Tarih Kurumu Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk

Bu Kitap

525 kez

görüntülendi.

Ahmet Yaşar OCAK

İslam Türk İnançlarında Hızır Yahut Hızır-İlyas Kültü

İstanbul, 2000, Kabalcı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

89 kez

görüntülendi.

İbrahim Kafesoğlu

Türk Bozkır Kültürü

Ankara, 1987, TÜRK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

81 kez

görüntülendi.

Emel ESİN

İslamiyetten Önceki Türk Kültür Tarihi ve İslama Giriş

İstanbul, 1978, İÜ Edebiyat Fakultesi Matbaası.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

69 kez

görüntülendi.

Bahaeddin Ögel

Dünden Bugüne Türk Kültürünün Gelişme Çağları

İstanbul, 1988, Türk Dünyası Araştırma Vakfı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

43 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Türklerin ve Moğolların Eski Dini

İstanbul, 1994, Kabalcı Yayınevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

42 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Orta Asya Tarih ve Uygarlık

İstanbul, 2001, Kabalcı Yayınları.

Kitap Türkçe Çin Orta Asya

Bu Kitap

35 kez

görüntülendi.

Mehmet ERÖZ

Eski Türk Dini (Gök Tanrı İnancı) ve Alevilik Bektaşilik

İstanbul, 1992, Türk Dünyası Araştırma Vakfı.

Kitap Türkçe Orta Asya Genel Türk 06. yy

Bu Kitap

41 kez

görüntülendi.

A. V ANOHİN

“Altay Şamanlığına Ait Maddeler”

Ülkü.

Makale Türkçe Tarih Orta Asya Genel Türk Anadolu

Bu Makale

18 kez

görüntülendi.

Hikmet TANYU

İslamlıktan Önce Türklerde Tek Tanrı İnancı

Ankara , 1980, A.Ü. İlahiyat Fakültesi.

Kitap Tarih

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Yaşar ÇORUHLU

Türk Mitolojisinin Anahatları

İstanbul, 2006, Kabalcı Yayınevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

14 kez

görüntülendi.

Mircea Eliade

Şamanizm

Ankara, 2014, İmge Kitabevi.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Ramazan ŞEŞEN

“İbn Fazlan seyahatnamesi”

İstanbul Dergisi.

Makale İlahiyat

Bu Makale

9 kez

görüntülendi.

Ahmet Yaşar OCAK

Alevî ve Bektaşî İnançlarının İslâm Öncesi Temelleri

İstanbul, 2003, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Kâşgarlı Mahmut

Divanü Lügati’t-Türk Tercümesi

Ankara, 1999, Türk Dil Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Saadettin Yağmur GÖMEÇ

Şamanizm ve Eski Türk Dini

İstanbul, 2009, Likya Kitap.

Kitap Türkçe Anadolu

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Murat Uraz

Türk Mitolojisi

İstanbul, 1967, Hera Şiir Kitaplığı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Hikmet TANYU

Türklerin Dini Tarihçesi

Ankara, 1978, Burak Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

İbrahim Kafesoğlu

Eski Türk Dini

Ankara, 1961, Kültür Bakanlığı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Yaşar ÇORUHLU

Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi

İstanbul, 1995, Kömen Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Cemal ŞENER

Şamanizm Türkler'in İslamiyet'ten Önceki Dini

İstanbul, 2000, Ant Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Hikmet TANYU

Türklerde Taşla İlgili İnançlar

Ankara, 1968, Ankara Üniversitesi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ramazan ŞEŞEN

İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler Ve Türk Ülkeleri

Ankara, 2001, Türk Tarih Kurumu Yay..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Lev Nikolayeviç GUMİLEV

Eski Türkler

İstanbul, 2002, Selenge Yayınları.

Kitap Türkçe Orta Asya

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Ziya GÖKALP

Türk Medeniyeti Tarihi

Ankara, 1976, Kültür Bakanlığı Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Wilhelm, Ignaz Kunos RADLOFF

Türklük ve Şamanlık

İstanbul, 2008, Örgün Yayınevi.

Kitap Türkçe Orta Asya Orta Asya Türk 06. yy

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Bahaeddin Ögel

Türk Mitolojisi

Ankara, 1987, Selçuklu Tarihi Ve Medeniyeti Enstitüsi Yayını.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Saadettin BULUÇ

“Şamanizm”

Türk Amacı Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Orta Asya Genel Türk

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Yaşar BAĞ

Türklerde ve Çerkeslerde İslam Öncesi Kültür, Din, Tanrı

İstanbul, 1997, Chiviyazıları Yayınevi.

Kitap Türkçe Kafkasya

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Abdülkadir İNAN

Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar

Ankara, 1995, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Mehmet DİKİCİ

Türklerde İnançlar ve Din

Ankara, 2005, Akçağ Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Herodotos

Herodot Tarihi

İstanbul, 2002, Türkiye İş Bankası Kültür Yayı.

Kitap Türkçe Kaynak Yayını

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Fuzuli BAYAT

Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı

, 2009, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Mehmet Fuad KÖPRÜLÜ

Influence du Chamanisme Turco-Mongol sur Les Ordres Mystiques Musulmanes

İstanbul, 1929, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Fuzuli BAYAT

Türk Şaman Metinleri

Ankara, 2004, Piramit Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Tuğba GÖNEL

Rahman Abdurrehim'in "Uygurlarda Şamanizm" Adlı Eserinin Halkbilimi Açısından İncelenmesi

, 2011, MASTER.

Tez Türkçe İlahiyat Folklor

Bu Tez

10 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...